Geen grootouders meer

Maandag 23 juli: Ik moet voor mijn werk naar Leeuwarden. Zwaar in dubio of ik het zal combineren met een bezoek aan mijn oma daar in de buurt, omdat het inmiddels niet goed gaat met haar. Ze heeft een prima gezondheid gehad, en haar situatie nu is het best te beschrijven als "ouderdom" denk ik, een dame van 91 jaar die eigenlijk gewoon op is. Na lang twijfelen besluit ik niet te gaan. Niet omdat ik niet wil, maar omdat ik het te moeilijk vind in mijn eentje. Oma heeft 2x een herseninfarct gehad en ligt inmiddels sinds ruim een week in bed, niet meer in staat te praten, hoewel ze volgens mij nog best wat dingen zou willen vertellen. Wat zou ik moeten doen, wat zou ik moeten zeggen als ik alleen naast haar bed zit. Als ik vervolgens thuis ben voel ik me wel een beetje schuldig. Stel dat ze nu overlijdt en ik ben niet geweest omdat ik het moeilijk zou vinden, dat is natuurlijk best laf.

Zaterdag 28 juli ging mijn moeder met haar zussen en broer naar Friesland. Als ik vrijdagavond hoor dat ze gaan besluit ik dat ik er ook heen ga. Zo met een aantal andere mensen heb je gewoon wat aanspraak en kun je af en toe even naar oma, zonder dat je het gesprek moet blijven voeren als je er alleen bent. Ik ben er samen met Femke om 12.00 en rond half twee, kwart voor twee gaan we weer naar huis. We nemen afscheid van oma bij het bed. Als ik me omdraai zegt mijn oom Jan: "Kijk nou, ze zwaait!" en ik kijk snel om. Oma tilt heel even haar hand op en zwaait naar ons, ze heeft dus wel in de gaten dat we geweest zijn en dat we weg gaan. Als ik thuis kom gaat de telefoon en hoor ik dat oma om 14.00 is overleden. Ze heeft al haar kinderen op dat moment bij haar in de buurt, die zijn allemaal de hele dag gebleven.

Bij de hele familie is het gevoel dubbel, men is aan de ene kant opgelucht dat ze overleden is en niet langer hoeft te lijden. Aan de andere kant zijn mijn moeder, haar 2 zussen en haar broer nu enorm verdrietig, hun mam is niet meer en dat maakt hun ook plotseling kind-af. Hun vader is 12 jaar geleden overleden en nu hun moeder.

Gister was de begrafenis. Een mooie dienst met veel persoonlijke noten erin. De man van één van de zussen van mijn moeder sprak en mijn moeder sprak, emotioneel en mooi. Daarna naar de begraafplaats waar oma is bijgelegd bij mijn opa in het graf. Een mooie begraafplaats, met een prachtig klein kerkje met klokken die prachtig luidden terwijl wij achter de kist naar het graf liepen. Indrukwekkend en een mooi afscheid.

En met deze dag is mijn moeder geen dochter meer en ik geen kleindochter meer, al mijn opa's en oma's zijn helaas inmiddels overleden. Allemaal echter op mooie leeftijden, dat dan weer wel!